اخبار

مریم السادات دربندی کارشناس سلامت روان مرکز بهداشت شهرستان ایلام: امروزه در جهان کودکان بسیاری دراثر بیماریهای قابل پیشگیری جان خود را از دست می دهند و تعداد بی شماری نیز با مخاطراتی روبرو می شوند که مانع حفظ سلامت و رشد آنان می گرددفقر،بی سوادی،سوءتغذیه ،جنگ انواع سوء استفاده ها، تبعیض نژادی و نداشتن امنیت از جمله مواردی هستند که همواره کودکان را در سراسر جهان مورد تهدید جدی قرار داده اند.

 افزایش گزارشات مربوط به صدمات و آسیب هایی که به کودکان وارد می شود از جمله سوء رفتار با آنها استفاده از کودکان به منظور توزیع مواد مخدر و پیامدهای روانی،جسمی و اجتماعی ناشی از این آسیب ها موجب گریده تا اغلب کشورهای دنیا توجه بیشتری را به این گروه آسیب پذیر جامعه مبذول دارند.

 کودک آزاری از جمله آسیب های اجتماعی است که به دلیل گستردگی عوامل ایجاد کننده و تأثیرات عمیقی که این عوامل بر رشد و شخصیت کودک خانواده و اجتماع می گذارد امروزه به عنوان یکی از اولویت های مسائل بهداشتی و درمانی کشورهای مختلف جهان مطرح می باشد از جمله انواع شایع کودک آزاری ،آزار جسمانی کودکان است که اغلب اوقات نتیجه تنبیه بدون دلیل و غیر قابل توجیه می باشد بررسی ها و مطالعات نشان داده اند بالا بردن سطح آگاهی افراد جامعه نسبت به کودک آزاری جسمانی و تغییر نگرش و باورهای نادرست آنها می تواند در پیش گیری از کودک آزاری جسمانی نقش بسزایی داشته است به همین منظور این متن آموزشی در راستای افزایش آگاهی و معلومات کارکنان سطوح مختلف ارائه خدمات بهداشتی درمانی تهیه و تدوین گردیده است.

کودک آزاری: کودک آزاری رفتاری است که در آن کودک توسط اطرافیان مورد سوء استفاده های مختلف جسمی ، جنسی و عاطفی و یا غفلت قرار می گیرد.

تنبیه بدنی: استفاده از  تنبیه بدنی به منظور تربیت و کنترل کودکان از سالیان خیلی پیش در بسیاری از فرهنگ ها از جمله فرهنگ ها رسوخ کرده و والدین غالباً به منظور تنبیه کودکان خود اقدام به کتک زدن آنها می نماید اغلب کتک زدن کودکان به دنبال خشم و عصبانیت والدین صورت می گیرد تا اینکه به عنوان وسیله ای برای کنترل کودکان از آن استفاده گردد قصد و نیت والدینی که کودکان خود را مورد آزار جسمی قرار می دهند عمدتاً ادب کردن آنهاست لیکن با از دست دادن کنترل خود موجب ضرب و جرح کودک می گردند.

 شدت کودک آزاری جسمی می تواند از متوسط تا شدید و کشنده متغیر باشد مشکل کودک آزاری جسمی امروزه در غالب کشورهای جهان اعم از پیشرفته و یا در حال توسعه دیده می شود. 

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 1999 حدود 40 میلیون کودک4-0 ساله در سراسرجهان در معرض کودک آزاری جسمی و غفلت والدین و یا مراقبین خود بوده به نحوی که نیازمند خدمات بهداشتی درمانی و اجتماعی بوده اند.

آماری منتشره از کشورهای مختلف جهان دلالت براین دارند که این آمارها فقط قسمتی از آمار واقعی این معضل اجتماعی هستند چرا که غالباً این پدیده توسط کودک آسیب دیده و عامل کودک آزاری انکار می شود و هر چه سطح آگاهی پزشکان پرسنل مراکز بهداشتی درمانی مددکاران اجتماعی مربیان مهد کودک معلمین و سایر افرادی که با کودکان سروکار دارند بیشتر باشد میزان شیوع بالا گزارش گردیده است.

 بیشتر کودکان آسیب دیده توسط والدین خود با استفاده از کمربند و تسمه مورد ضرب و جرح قرار گرفته بودند عوامل مستعد کننده کودک آزاری جسمانی در نمونه های مورد مطالعه بیش فعالی شب ادراری و ناخواسته بوده است حدود 40 میلیون کودک صفر تا چهار ساله در سراسر جهان در معرض کودک آزاری جسمی و غفلت والدین و یا مراقبین خود قرار می گیرند کودک آزاری جسمی رفتاری است که در بروز آن عوامل متعددی دخالت دارند بخشی از این عوامل را فاکتورهای محیطی و خانوادگی وضعیت روانی والدین مشکلات اقتصادی درگیریهای خانوادگی و تشکیل داده و بخشی نیزبه خود کودک مسایل جسمی و روانی آنها مربوط می شود.

چه کسانی بیشتر مرتکب کودک آزاری جسمی می شوند: بررسی ها نشان داده اند مرتکبین کودک آزاری جسمی در75 درصد موارد والدین کودک (بخصوص مادر) 15 درصد سایر وابستگان بوده اند و در 10 درصد از موارد کودک آزاری جسمی مرتکبین کسانی بودند که از کودک مراقبت می نمایند مثل پرستار کودک مهم ترین عامل کودک آزاری جسمی در والدین این است که احتمالاً آنها در دوران کودکی قربانی خشونت والدین بوده و تنبیه بدنی می شده اند لذا این الگوی رفتاری را فرا گرفته و در مورد کودکان خود نیز اعمال می کنند وجود سابقه بیماری روانی و یا جسمی در والدین اعتیاد و ناتوانی در نگهداری و مراقبت از کودکان هم چنین تک سرپرستی و بارداری ناخواسته از جملهعواملی هستند که می توانند به عنوان عامل مستعد کننده کودک آزاری جسمی مطرح کردند.

چه کودکانی بیشتر در معرض کودک آزاری جسمی قرار می گیرند:بعضی از کودکان با ویژگی های خواص بیشتر در معرض کودک آزاری جسمی قرار می گیرند کودکان نارس، عقب مانده ذهنی،معلول جسمی ، کودکان پرتحرک و بیش فعال و کودکانی که زیاده از حد گریه می کنند بهانه گیر و لجباز هستند، بیشتر مورد کودک آزاری جسمی واقع می شوند علاوه براین ها کودکان نامشروع و ناخواسته و کودکانی که با جنسیت غیر دلخواه خانواده متولد می شوند بیشتر درمعرض کودک آزاری جسمی هستند.

چه ویژگی هایی در خانواده ، خطر کودک آزاری جسمی را بیشتر می کند:وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین شلوغو پرجمعیت بودن خانواده بروز استرس حاد،وجود سابقه خشونت و کودک آزاری در اعضای خانواده و منزوی بودن خانواده در اجتماع می تواند زمینه ساز کودک آزاری جسمی باشد.

وجود چه ویژگی هایی در جامعه و اجتماع کودک آزاری جسمی را بیشتر می کند:عدم وجود قوانین مربوط به مراقبت از کودک وجود خشونت های سازمان یافته مثل جنگ جرم و جنایت مقبولیت خشونت در سطح جامعه و ارائه آن در وسایل ارتباط جمعی کاهش یافتن ارزش کودکان و نابرابریهای اجتماعی از جمله عواملی هستند که خطر کودک آزاری را افزایش می دهند.