هشدار در خصوص مسمومیت و مرگ ناشی از متانول در اثر استفاده از الکل های تقلبی
امتیاز:
🔶با توجه به شیوع گسترده بیماری ناشی از کروناویروس جدید در کشور و تاکید بر بهداشت دست ها و گندزدایی مناسب سطوح در منازل و اماکن و نقش مهم استفاده از اقلام ضدعفونی کننده از جمله فرآورده های بر پایه الکل اتیلیک (اتانول)، بر اساس مشاهدات و اطلاعات به دست آمده در ماههای اخیر (اسفند 1398 و فروردین 1399) از برخی بیمارستانهای کشور، متاسفانه با افزایش موارد مسمومیت با متانول و الکل های تقلبی و مرگ ناشی از آن مواجه بوده ایم. نیاز جامعه به استفاده از الکل جهت ضدعفونی دستها و سطوح، متاسفانه پای سودجویان را به عرصه قاچاق الکل باز کرده و این امر منجر به توزیع الکل های تقلبی شده است. متعاقب دسترسی آسان به الکل، عده ای ناآگاه با تهیه الکل تقلبی اقدام به مصرف خوراکی آن نموده اند که نتیجه این امر مسمومیت شدید، کوری و حتی مرگ بوده است. باید توجه کرد که الکل های تقلبی و قاچاق، یا به صورت فله ای و بی نام و نشان عرضه می شوند و یا برعکس مندرجات روی بسته بندی، نه تنها حاوی اتانول نمی باشند، بلکه حاوی مقادیر بالایی متانول هستند. مرگ در اثر مشروبات الکلی که به کشور قاچاق می شوند نیز یکی دیگر از عوامل مرگ ناشی از الکل می باشد. در این رابطه توجه به نکات زیر دارای اهمیت است:
1- بر اساس مستندات علمی، مصرف خوراکی اتانول و یا غرغره کردن آن در محوطه دهانی هیچگونه اثری در پیشگیری از عفونت کروناویروس جدید ندارد و با خطر بروز مسمومیت ناشی از اتانول همراه است.
2- الکل متیلیک یا همان متانول، ضمن اینکه دارای اثرات ضدمیکروبی بسیار ناچیزی در مقایسه با اتانول است، به علت سمیت بالا، مصرف خوراکی آن با بروز مسمومیت های شدید، کوری و مرگ همراه است.
3- خوردن بیش از حد الکل حتی اگر دست ساز نباشد، اثرات مخربی به دنبال خواهد داشت و می تواند منجر به عدم هوشیاری و حتی کما و در نهایت مرگ شود. این واکنش ها در بدن بستگی به میزان مصرف الکل دارد.
4- مسمومیت با متانول اغلب از طریق خوردن این ماده گزارش شده ولی مسمومیت از طریق تنفس و تماس پوستی هم دیده شده است.
5- برخلاف اتانول که جذب پوستی از پوست سالم ندارد، میزان جذب پوستی متانول به ویژه در پوست های آسیب دیده بالا بوده و می تواند سبب بروز مسمومیت شود.
6- با توجه به خصوصیات سمی متانول، مراجع و راهنماهای معتبر بین المللی هیچ گونه توصیه ای مبنی بر استفاده از متانول جهت ضدعفونی دست، پوست، لوازم و تجهیزات پزشکی و سطوح (مانند دستگیره در، میزکار، کف و ...) وجود ندارد.
7- در مسمومیت حاد با متانول، بیمار در عرض نیم تا چهار ساعت اول بعد از مصرف دارای علائمی مانند: تهوع، استفراغ، درد شکمی، سردرد، گیجی و خواب آلودگی و عدم تعادل است، معمولا بیماران در این مرحله به پزشک مراجعه نمی کنند و همین عامل باعث پیشرفت مسمومیت می گردد. پیشرفت مسمومیت در صورت عدم مراجعه به بیمارستان و درمان، پس از گذشت زمان به صورت متوسط بین 6 تا 24 ساعت، به صورت اختلالات بینایی، افت فشار خون، اسیدوز متابولیک، تغییرات ریتم قلبی، تشنج، کما، التهاب پانکراس و حتی مرگ دیده می شود.
8- مهمترین علائم سمیت چشمی در مسمومیت با متانول به شکل تاری دید، اختلال در شناسایی و تشخیص رنگ ها، دید برفکی، ترس از نور و حتی کوری کامل می باشد.
9- در صورت مشاهده علائم اولیه، فرد مسموم هرچه سریع تر به مراکز درمانی منتقل و اقدامات درمانی برای رفع سمیت و تثبیت بیمار صورت پذیرد.
10- با توجه به موارد ذکر شده، به مردم عزیز توصیه می شود به هیچ وجه از متانول و یا الکل صنعتی (که حاوی درصدهای مختلفی از اتانول به همراه متانول می باشد)، برای ضدعفونی استفاده نکرده و چنانچه قصد دارند از فرآورده های ضدعفونی بر پایه الکل استفاده کنند، تنها از محلول های آبی اتانول تهیه شده در داروخانه ها و یا فرآورده های استاندارد حاوی اتانول تولید شده توسط کارخانجات معتبر که در داروخانه ها توزیع می شود، با غلظت مناسب (62 تا 70 درصد) و با رعایت اصول توصیه شده استفاده کنند و از تهیه الکل یا محلول های الکلی از منابع غیرمطمئن جدا پرهیز نمایند.
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام(واحد اطلاع رسانی داروها و سموم)