جرأتمندي چيست ؟ به چه دردي مي‌خورد ؟ چطور مي‌شود جرأتمندانه رفتار كرد ؟(مقاله)
امتیاز:
مریم السادات دربندی کارشناس مسئول سلامت روان مرکز بهداشت شهرستان ایلام: در زندگي روزمره ممكن است كلمات گوناگوني را به كار برده و يا با آنها مواجه شويم كه در ظاهر گمان مي بريم معني آن را مي دانيم ولي در واقع مفهوم آن كلمه يا عبارت براي ما ناآشنا باشد سلامت روان مهارت‌هاي زندگي و هوش عمده كلمات روان‌شناختي هستند كه به كرات طي گفتار روزمره توسط ما به كار گرفته مي شوند ولي احتمال كمي دارد كه ما با آگاهي به مفهوم و معني شان آنها را به كار گيريم يكي ديگر از اين گونه كلمات مبهم جرأتمندي است بدين معني كه احتمالاً با شنيدن كلمه جرأتمندي، كلمات ديگري نظير قاطعيت ، جسارت، دليري ، بي‌باكي ، شجاعت ، نترس يودن يا بي مهابا بودن به ذهنمان آمده و گمان ببريم كه مي دانيم جرأتمندي چيست حال آنكه جرأتمندي به لحاظ مفهومي با كلمات اشاره شده و تفاوت دارد بيان افكار، عقايد، برداشت‌ها يا احساساتي كه فرد نسبت به يك رفتار موقعيت و يا يك موضوع داشته و آن رابدون احساس نگراني و ترس از عواقب مطرح كردن آنها به زبان مي‌آورد ، جرأتمندي تعريف
می شود واقعيت اين است كه همين تعريف نيز مي‌تواند برداشت‌هاي متفاوتي را ايجاد كرده و بر اين اساس هر كسي از «ظن خود» جرأتمندانه رفتار نمايد شايد لازم باشد كه به منظور پرداختن دقيق‌تر به مفهوم جرأتمندي ، به اين نكته اشاره شود كه در وهله اول، جرأتمندي« سبكي ارتباطي» است وقتي كه از سبك ارتباطي سخن به ميان می آيد، منظور شيوه‌اي است كه ما در ارتباط با ديگران به كار مي گيرید .
سبك ارتباطي پرخاشگرانه و يا به اختصار«ساپ» سبكي است كه فرد و مراودات اجتماعي و موقعيت‌هاي ارتباطي هميشه حق را به خود داده و براي برآورده كردن آن از هيچ عملي فروگذار نمي‌كند بدين ترتيب افرادي كه سبك ارتباطي پرخاشگرانه را به كمك مي گيرند و هر گاه حقي از آنها ضايع شود (و يا گمان برند كه حقي از آنها ضايع شده است) به منظور دستيابي به حق خود بدون در نظر گرفتن حقوق انساني طرف مقابل هر شيوه‌اي را به كار مي‌گيرند تا به حق خود برسند اهانت و بي‌احترامي تهديد و دروغ از بارزترين ويژگي‌هاي افراد پرخاشگر است .
سبك ارتباط منفعلانه و يا به اختصار «سام» سبكي است كه فرد با مراودات اجتماعي و موقعيت‌هاي ارتباطي هميشه حق را به طرق مقابل داده و براي برآورده كردن آن هيچ واكنشي نشان نمي‌دهد اعتماد به نفس پايين ، كم رويي ، احساس گناه ، از بارزترين ويژگي‌هاي افراد منفعل است .
سبك ارتباطي منفعلانه- پرخاشگرانه و يا به اختصار «سامپ» سبكي است كه فرد چون نمي‌تواند در مراودات اجتماعي و موقعيت‌هاي ارتباطي براي احقاق خود مستقيماً واكنشي نشان دهد، پرخاشگري خود را به شكل منفعلانه منتقل مي‌كند غيبت و بدگويي بارزترين ويژگي اين سبك
سبك ارتباطي جرأتمندانه و يا به اختصار «ساج» سبكي است كه فرد در مراودات اجتماعي و موقعيت‌هاي ارتباطي براي احقاق خود داراي چارچوب و ضوابطي است كه با ممارست به آنها تسلط يافته است انصاف و ارزش قائل شدن براي آدمي، بارزترين ويژگي اين سبك است .
همان‌طوري كه به ياد داريد در ابتداي مقاله به تعريف جرأتمندي پرداخته شد ، ولي بايد گفت كه اگر ما ندانيم جرأتمندي از چه عناصري تشكيل شده است صرف تعريف ارائه شده نمي‌تواند مانع از سوء تعبيرهاي مربوط شود .
جالب است كه بدانيد بنا به گفته آموزشگران مهارت‌هاي زندگي و روان درمانگران ، بسياري از اوقات وقتي كه از شركت‌كنندگان در كارگاه و يا فرد مراجعه كننده به مركز مشاوره پرسيده مي‌شود كه جرأتمندانه چيست ، بسياري از آنها با بالا بردن تن صداي خود و حالت‌هاي چهره‌هاي مشخص مي‌گويند «يعني توانايي نه گفتن» حال آنكه توانايي نه گفتن فقط از مصداق‌هاي «ساج» است و در واقع بايد به اين نكته تأ‌كيد شود كه جرأتمندي سبكي است كه تمامي ابعاد فكري ، احساسی و رفتاري ما را به تكاپوي می کشاند و بنا به همين دليل است كه ظرافت‌هاي بي‌شماري در آن وجود دارد و اين ظرافت‌ها به اندازه‌اي پرتعداد است كه يك عمر ممارست بي‌وقفه را مي‌طلبند .